เทคนิคการให้ Feedback ที่สร้างสรรค์ (SBI Model)

ในบทบาทของผู้นำ การให้ Feedback (ข้อคิดเห็นหรือคำติชม) เป็นหนึ่งในเครื่องมือที่ทรงพลังที่สุดในการพัฒนาทีมงานและปรับปรุงประสิทธิภาพการทำงาน แต่การให้ Feedback ที่ไม่ถูกต้องหรือไม่เหมาะสม อาจส่งผลให้เกิดความเข้าใจผิด ลดขวัญกำลังใจ หรือแม้กระทั่งทำลายความสัมพันธ์ในทีม ผู้นำยุคใหม่จึงต้องเชี่ยวชาญในการให้ Feedback ที่สร้างสรรค์และมีประสิทธิภาพ ซึ่งช่วยให้ผู้รับเปิดใจเรียนรู้และนำไปปรับปรุงได้อย่างเป็นรูปธรรม บทความนี้จะแนะนำเทคนิคยอดนิยมอย่าง SBI Model ที่ช่วยให้คุณสามารถให้ Feedback ได้อย่างชัดเจน ตรงประเด็น และมุ่งเน้นการพัฒนา

ทำไม Feedback ที่สร้างสรรค์จึงสำคัญต่อผู้นำ?

Feedback ไม่ได้เป็นเพียงการชี้ข้อผิดพลาด แต่คือการมอบข้อมูลอันมีค่าที่ช่วยให้บุคคลและทีมสามารถเห็นสิ่งที่ตนเองทำได้ดีและสิ่งที่ต้องปรับปรุง ผู้นำที่ให้ Feedback ได้อย่างสร้างสรรค์จะสามารถ:

กระตุ้นการพัฒนา: ช่วยให้ทีมงานเรียนรู้จากประสบการณ์และพัฒนาทักษะหรือพฤติกรรมที่จำเป็น
เพิ่มประสิทธิภาพ: ชี้ให้เห็นถึงจุดที่ต้องปรับปรุงในการทำงาน นำไปสู่ผลลัพธ์ที่ดีขึ้น
สร้างความชัดเจน: ทำให้ทีมงานเข้าใจความคาดหวังและมาตรฐานการทำงานที่แท้จริง
เสริมสร้างความไว้วางใจ: เมื่อ Feedback ถูกให้ด้วยเจตนาที่ดีและเป็นไปเพื่อการพัฒนา ความสัมพันธ์ระหว่างผู้นำและทีมงานจะแข็งแกร่งขึ้น
สร้างวัฒนธรรมการเรียนรู้: ส่งเสริมให้ทีมงานเปิดใจรับ Feedback และกล้าที่จะให้ Feedback แก่ผู้อื่นเช่นกัน

รู้จัก SBI Model: การให้ Feedback ที่ตรงจุด

SBI Model (Situation-Behavior-Impact) เป็นกรอบการให้ Feedback ที่ช่วยให้คุณสามารถอธิบายพฤติกรรมที่สังเกตเห็นได้อย่างเป็นกลาง และผลกระทบที่เกิดขึ้นอย่างชัดเจน โดยแยกแยะข้อเท็จจริงออกจากความคิดเห็น ทำให้ผู้รับเข้าใจและยอมรับ Feedback ได้ง่ายขึ้น

S - Situation (สถานการณ์): อธิบายบริบทหรือสถานการณ์ที่เฉพาะเจาะจงที่พฤติกรรมนั้นเกิดขึ้น ควรระบุให้ชัดเจนว่าเกิดขึ้นที่ไหน เมื่อไหร่ และอย่างไร เพื่อให้ผู้รับสามารถนึกภาพตามได้
B - Behavior (พฤติกรรม): อธิบายพฤติกรรมที่สังเกตเห็นได้อย่างเป็นกลางและเป็นรูปธรรม หลีกเลี่ยงการตีความหรือการตัดสิน ระบุเฉพาะสิ่งที่เห็นหรือได้ยินจริงๆ
I - Impact (ผลกระทบ): อธิบายถึงผลกระทบของพฤติกรรมนั้นต่อตัวคุณเอง ทีมงาน หรือองค์กร อาจเป็นผลกระทบทางอารมณ์ ผลกระทบต่อประสิทธิภาพการทำงาน หรือผลกระทบต่อความสัมพันธ์

หลังจากอธิบายทั้งสามส่วนแล้ว ผู้นำควรเปิดโอกาสให้ผู้รับได้แสดงความคิดเห็น ตั้งคำถาม และร่วมกันหาแนวทางแก้ไขหรือพัฒนาต่อไป

ตัวอย่างการใช้ SBI Model ในการให้ Feedback

ลองมาดูตัวอย่างการใช้ SBI Model เพื่อให้เห็นภาพที่ชัดเจนขึ้น:

ตัวอย่างที่ 1: Feedback เชิงปรับปรุง

Situation (S): "ในการประชุมทีมเมื่อเช้านี้ ตอนที่เรากำลังคุยเรื่องแผนการตลาดสำหรับไตรมาสหน้า..."
Behavior (B): "...ฉันสังเกตว่าคุณขัดจังหวะการนำเสนอของธิติถึงสามครั้ง และพูดแทรกขึ้นมา"
Impact (I): "...สิ่งนี้ทำให้ธิติดูเหมือนจะเสียสมาธิและทำให้การนำเสนอแผนสะดุดลง บรรยากาศในการประชุมก็ดูตึงเครียดขึ้นเล็กน้อย และอาจทำให้สมาชิกคนอื่นๆ รู้สึกไม่กล้าเสนอความคิดเห็น"
สิ่งที่ควรทำต่อ: "คุณมีความคิดเห็นอย่างไรเกี่ยวกับเรื่องนี้? เราจะสามารถสื่อสารกันในที่ประชุมได้อย่างราบรื่นและมีประสิทธิภาพมากขึ้นได้อย่างไรในครั้งต่อไป?"

ตัวอย่างที่ 2: Feedback เชิงชื่นชมและเสริมสร้าง

Situation (S): "เมื่อวานนี้ ตอนที่คุณนำเสนอโปรเจกต์ X ให้กับลูกค้า"
Behavior (B): "...ฉันเห็นว่าคุณตอบคำถามที่ยากและซับซ้อนของลูกค้าได้อย่างชัดเจนและเป็นมืออาชีพมาก"
Impact (I): "...การตอบคำถามของคุณทำให้ลูกค้าประทับใจและรู้สึกมั่นใจในทีมของเรามาก ซึ่งน่าจะเป็นปัจจัยสำคัญที่ทำให้เราได้งานนี้มา"
สิ่งที่ควรทำต่อ: "อะไรคือสิ่งที่คุณเตรียมตัวเป็นพิเศษสำหรับการตอบคำถามเหล่านั้น?" (เป็นการกระตุ้นให้ผู้รับได้สะท้อนและเรียนรู้จากความสำเร็จของตนเอง)

เคล็ดลับเพิ่มเติมสำหรับการให้ Feedback ที่สร้างสรรค์

นอกจากการใช้ SBI Model แล้ว ผู้นำควรพิจารณาเคล็ดลับเหล่านี้เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการให้ Feedback:

ให้ Feedback ทันที: ควรให้ Feedback โดยเร็วที่สุดหลังจากเกิดเหตุการณ์ เพื่อให้ผู้รับยังจำสถานการณ์และพฤติกรรมได้อย่างแม่นยำ
เน้นที่พฤติกรรม ไม่ใช่ตัวบุคคล: มุ่งเน้นไปที่สิ่งที่บุคคลทำ ไม่ใช่การตัดสินคุณค่าของบุคคลนั้นๆ
ให้ Feedback เป็นรายบุคคล: ควรให้ Feedback ในที่ส่วนตัว เพื่อให้ผู้รับรู้สึกปลอดภัยและเปิดใจรับฟัง
มุ่งเน้นที่อนาคต: หลังจากระบุปัญหาแล้ว ให้เน้นไปที่การหาแนวทางแก้ไขและการพัฒนาในอนาคต
เปิดโอกาสให้ผู้รับพูด: การสนทนาควรเป็นแบบสองทาง ให้ผู้รับได้มีโอกาสอธิบาย แสดงความคิดเห็น และเสนอแนวทาง
ติดตามผล: ตรวจสอบกับผู้รับในภายหลังว่ามีการนำ Feedback ไปปรับใช้หรือไม่ และผลเป็นอย่างไร

บทสรุป: Feedback คือของขวัญแห่งการพัฒนา

การให้ Feedback ที่สร้างสรรค์เป็นหัวใจสำคัญของการเป็นผู้นำที่มุ่งเน้นการพัฒนาและสร้างการเติบโต การใช้ SBI Model เป็นกรอบจะช่วยให้คุณสามารถสื่อสารได้อย่างชัดเจนและตรงประเด็น ในขณะที่การนำเคล็ดลับเพิ่มเติมไปปรับใช้จะช่วยสร้างบรรยากาศที่ดีและส่งเสริมให้เกิดการเรียนรู้ การมอง Feedback เป็น "ของขวัญ" ที่ช่วยให้ผู้อื่นเติบโต จะช่วยให้คุณปลูกฝังวัฒนธรรมแห่งการพัฒนาอย่างต่อเนื่องในทีมงานและองค์กรของคุณ

"Feedback ไม่ใช่การวิจารณ์ แต่เป็นการส่งมอบข้อมูลเพื่อการเติบโต"